Thay vì sử dụng cách tính p-value bằng tay thì hiện nay cùng với sự phát triển của công nghệ thông tin, p-value được tính bằng cách sử dụng các phần mềm thống kê hay sử dụng phần mềm excel của Microsoft. Hôm nay hãy cùng chúng tôi tìm hiểu qua cách tính p-value như thế nào nhé!
Tìm hiểu về p-value trong kinh tế lượng
P-value hay còn gọi là Probability Value. Đây là con số có giá trị xác suất giúp cho các nhà khoa học, các chuyên gia dựa vào đó mà đưa ra quyết định về một giả thuyết nào đó đúng hay sai.
Giá trị p-value càng thấp thì độ tin cậy của kết quả đưa ra càng cao còn ngược lại thì kết quả đưa ra cần được xem xét lại. Giá trị p-value được đưa ra trước khi bắt đầu tính toán, là điều kiện cho trước để dựa vào đó mà đưa ra kết luận cuối cùng.
Tìm hiểu thuật ngữ xoay quanh p-value
Thế nào là Critical value?
Critical value được hiểu đơn giản là giá trị tới hạn. Điểm đầu và điểm cuối của các khoảng tin cậy cũng được xem là giá trị tới hạn.
Thế nào là T value?
T value là giá trị được tính toán dựa trên phương pháp kiểm định t-test. Đây là phương pháp được áp dụng khá phổ biến trong khoa học thống kê. Vậy mối liên quan giữa giá trị T value với p-value là gì? Trên thực tế có rất nhiều giá trị p-value được lấy từ T value sau khi đã được tính toán dựa trên các phần mềm thống kê.
Sử dụng excel thay cho cách tính p-value bằng tay
Trong thời buổi công nghệ thông tin phát triển như hiện nay thay vì áp dụng cách tính p-value bằng tay như trước đây thì người ta chuyển sang tính p-value bằng các phần mềm thống kê hay sử dụng excel vừa đơn giản lại tiết kiệm thời gian. Vậy thì sử dụng cách tính p-value trong excel như thế nào?
- Tìm kiếm giá trị t khi đã biết được độ tin cậy
Sử dụng hàm TINV để tìm giá trị t: = TINV (mức ý nghĩa alpha, tổng số quan sát N – 2)
- Cách tìm mức ý nghĩa alpha khi biết trước giá trị t
Sử dụng hàm TDIST để xác định mức ý nghĩa alpha: = TDIST (giá trị t, tổng số quan sát N – 2, số bên kiểm định).
- Tìm kiếm giá trị f khi đã biết được độ tin cậy
Sử dụng hàm FINV để tìm giá trị f: = FINV (mức ý nghĩa alpha, số biến giải thích hoặc số ràng buộc, tổng số quan sát – số tham số).
- Cách tìm mức ý nghĩa alpha khi biết trước giá trị f
Trong excel sử dụng hàm FDIST để xác định mức ý nghĩa alpha: = FDIST (giá trị f, số biến giải thích hoặc số ràng buộc, tổng số quan sát – số tham số). Trong đó:
Số biến giải thích: K-1
Số ràng buộc: J
Tổng số quan sát: N
Số tham số: K
P-value có ý nghĩa như thế nào trong kinh tế lượng?
P-value có ý nghĩa vô cùng quan trọng trong kinh tế lượng. Khi mà giá trị của p-value là thước đo trong việc xác định độ tin cậy và kiểm định giả thuyết.
Ví dụ ta đưa ra một kết luận như sau: “Kết quả đầu vào và đầu ra của đại học có liên quan chặt chẽ với nhau” và giải thuyết này có p-value là 0.08. Như vậy 0.08 trong trường hợp này có ý nghĩa như thế nào?
Theo kết luận từ các nhà nghiên cứu thì giá trị 0.08 có khả năng là giải thuyết có 8% là sai hay nói theo cách khác là giải thuyết có tới 92% là đúng. Chính vì thế giá trị của p-value càng cao thì độ tin cậy của kết quả đưa ra càng thấp. Trong một vài trường hợp, giá trị p-value còn được sử dụng trong việc xác định sự tin cậy của các giả thuyết bằng phần mềm hay kiến thức trong lĩnh vực chuyên ngành.
Trong quá trình kiểm định giả thuyết, để đánh giá các kết quả người ta sẽ sử dụng mức ý nghĩa trong thống kê để đưa ra kết luận cho các kết quả của việc kiểm định giả thuyết.
Do đó mà khi p-value nhỏ hơn mức ý nghĩa (thông thường là 0.05) thì người ta có thể đủ chứng cứ để đưa ra kết luận bác bỏ giả thuyết đó và đôi khi giải thuyết đó có thể không được thừa nhận. Qua đó, chúng ta có thể thấy giá trị của p-value rất quan trọng, ảnh hưởng tới kết luận cuối cùng đúng hay sai của giả thuyết.
Lời kết
Thông qua bài viết trên đây hy vọng các bạn có thể hiểu được ít nhiều ý nghĩa và tầm quan trọng của p-value cũng như áp dụng excel thay cho việc sử dụng cách tinh p-value bằng tay như trước đây. Để cập nhật thêm nhiều kiến thức bổ ích cho bản thân hãy thường xuyên theo dõi website của chúng tôi nhé!